Khi bị điện giật cần làm gì? 5 bước sơ cứu kịp thời bạn cần biết
Khi gặp tình huống bị điện giật, biết cách xử lý nhanh chóng và đúng phương pháp có thể giúp cứu sống người bị nạn và giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết khi bị điện giật cần làm gì để đảm bảo an toàn cho cả nạn nhân và người cứu hộ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn các bước sơ cứu kịp thời và đúng cách để đối phó với tình huống nguy hiểm này.
Lưu ý trước khi thực hiện cấp cứu người bị điện giật
Khi gặp trường hợp người bị điện giật, cảm giác hoảng sợ có thể khiến chúng ta mắc phải những sai lầm nguy hiểm, không chỉ ảnh hưởng đến tính mạng của nạn nhân mà còn có thể gây nguy hiểm cho bản thân. Trước khi tiến hành sơ cứu cho người bị điện giật, có một số lưu ý quan trọng cần phải tuân thủ.
Việc đầu tiên và quan trọng nhất là ngắt ngay nguồn điện. Điều này có thể được thực hiện bằng cách tắt cầu dao, rút phích cắm hoặc cách ly nguồn điện. Đối với trường hợp nạn nhân bị giật bởi điện cao thế, cần giữ khoảng cách an toàn, ít nhất 6 mét, và tuyệt đối không tiến lại gần cho đến khi nguồn điện đã được tắt hoàn toàn. Nếu nóng vội lao vào cứu nạn nhân mà chưa đảm bảo an toàn, bạn có thể bị luồng điện tấn công.
Điều quan trọng là phải giữ bình tĩnh. Khi xử lý tình huống điện giật, bất kỳ sai lầm nào cũng có thể khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Đặc biệt, để tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện, không sử dụng các vật liệu dẫn điện như kim loại hay vật dụng ướt, vì chúng có thể khiến bạn bị điện giật.
Trường hợp nạn nhân bị giật điện trên cao, việc tiếp cận để cứu người sẽ trở nên phức tạp hơn. Rủi ro bị chấn thương do té ngã là rất cao. Trong tình huống này, hãy đảm bảo có đầy đủ dụng cụ an toàn và không nên tự leo lên mà không có bảo hộ. Tốt nhất là gọi hỗ trợ từ đội ngũ điện lực có chuyên môn để đảm bảo an toàn cho cả bạn và nạn nhân.
Sau khi đã tách được nạn nhân khỏi nguồn điện, hãy đặt nạn nhân nằm xuống nhẹ nhàng, tránh va chạm mạnh vào vật cứng để không gây ra thêm chấn thương. Khi dìu hoặc bế nạn nhân, cần tìm nơi khô ráo, sạch sẽ để đặt họ nghỉ ngơi. Đặc biệt, không nên để quá nhiều người tụ tập xung quanh, vì điều này có thể cản trở việc hô hấp của nạn nhân.
Nếu sau khi được tách khỏi nguồn điện, nạn nhân có biểu hiện bỏng nặng, khó thở, co giật, mất ý thức, hay có dấu hiệu loạn nhịp tim, bạn cần gọi cấp cứu ngay lập tức.
Cuối cùng, trong mọi trường hợp, gọi cấp cứu là hành động đầu tiên bạn nên thực hiện khi phát hiện người bị điện giật, bất kể tình trạng nạn nhân có vẻ nhẹ hay nặng. Khi có thêm người hỗ trợ, bạn có thể chia nhau nhiệm vụ: người ngắt nguồn điện, người sơ cứu và người gọi cấp cứu 115. Đảm bảo cấp cứu kịp thời và đúng cách sẽ giúp tăng cơ hội sống sót và phục hồi cho nạn nhân.
Cách sơ cứu người bị điện giật đúng phương pháp
Tai nạn điện giật thường xảy ra do nhiều nguyên nhân như: cắt dây điện khi chưa ngắt nguồn, dùng vật kim loại như kéo hoặc tua vít chọc vào ổ cắm, trẻ em chọc tay vào ổ điện, sử dụng bình tắm nóng lạnh bị rò rỉ điện, hoặc chạm vào thiết bị điện bị hở điện.
Tình trạng này có thể rất nguy hiểm, vì vậy việc sơ cứu đúng cách có thể giúp cứu sống nạn nhân hoặc giảm thiểu các di chứng nặng nề sau này. Dưới đây là các bước sơ cứu người bị điện giật đúng phương pháp để đảm bảo an toàn cho cả nạn nhân và người cứu.
Ngắt nguồn điện ngay lập tức
Điều đầu tiên và quan trọng nhất là nhanh chóng ngắt nguồn điện. Càng tắt điện sớm, mức độ tổn thương của nạn nhân càng giảm. Nếu nạn nhân bị điện giật từ nguồn điện gia đình, hãy nhanh chóng tắt cầu dao, rút ổ cắm hoặc ngắt nguồn điện gần nhất. Trong trường hợp dây điện chằng chịt, không xác định được chính xác nguồn điện, hãy nhanh chóng ngắt cầu dao tổng.
Nếu nạn nhân bị điện giật từ nguồn cao thế, bạn cần giữ khoảng cách an toàn, tránh tiếp cận nạn nhân và nhanh chóng liên hệ với đơn vị điện lực để cắt nguồn điện. Trường hợp điện giật ở vũng nước, tuyệt đối không được tiến lại gần nạn nhân cho đến khi đảm bảo nguồn điện đã được ngắt hoàn toàn. Để tự bảo vệ mình, hãy đi giày hoặc dép cách điện, tránh đi chân trần.
Tách nạn nhân khỏi nguồn điện đúng cách
Sau khi nguồn điện đã được tắt, tiến hành tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện một cách an toàn. Dùng các vật dụng không dẫn điện như chổi cán nhựa, thanh gỗ, ghế nhựa hoặc các vật liệu cách điện khác để đẩy dây điện ra xa nạn nhân. Nếu cần phải tiếp cận nạn nhân mà nguồn điện chưa tắt, hãy mang giày hoặc dép cách điện và dùng vật cách điện để tách nạn nhân khỏi nguồn điện.
Tuyệt đối không sử dụng tay trần hoặc các vật kim loại để chạm vào người nạn nhân, vì điều này có thể khiến bạn bị điện giật theo. Tránh kéo lê hay đẩy mạnh nạn nhân, điều này có thể gây thêm chấn thương.
Trong trường hợp điện giật liên quan đến ô tô, hãy hướng dẫn nạn nhân ngồi yên trong xe và nhanh chóng tìm cách cắt nguồn điện. Nếu xe bị cháy nổ do điện áp quá cao, nạn nhân cần được đưa ra khỏi xe càng sớm càng tốt.
Tiến hành sơ cứu sau khi tách khỏi nguồn điện
Khi đã tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện và đảm bảo rằng môi trường xung quanh an toàn, bạn cần thực hiện các bước sơ cứu khẩn cấp sau:
- Đặt nạn nhân nằm thoải mái ở nơi khô ráo, thoáng mát, đảm bảo đầu thấp và không gian thông thoáng.
- Giữ ấm cho nạn nhân bằng cách đắp vải sạch để tránh cơ thể bị lạnh.
- Kiểm tra tình trạng của nạn nhân: Gọi tên nạn nhân để kiểm tra mức độ tỉnh táo. Nếu nạn nhân không đáp ứng, kiểm tra xem có dấu hiệu hô hấp hoặc mạch đập không.
- Nếu nạn nhân mất ý thức, hãy mở đường thở bằng cách nâng cằm và ngửa đầu nạn nhân ra sau. Kiểm tra miệng nạn nhân xem có vật cản trở không.
- Thực hiện hô hấp nhân tạo hoặc ép tim ngoài lồng ngực nếu nạn nhân không còn thở hoặc không có mạch đập. Chỉ thực hiện khi bạn cảm thấy an toàn khi chạm vào nạn nhân.
- Nếu nạn nhân bị bỏng nhẹ, hãy làm mát vết bỏng bằng nước mát.
- Nếu có vết thương chảy máu, sử dụng băng gạc sạch để cầm máu cho nạn nhân.
Trong trường hợp nạn nhân có dấu hiệu tổn thương nặng như chấn thương từ trên cao hoặc bị điện giật trong thời gian dài, cần nhanh chóng gọi cấp cứu và đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được chăm sóc kịp thời. Những trường hợp nạn nhân có vẻ tỉnh táo sau khi bị điện giật cũng cần được kiểm tra kỹ càng tại bệnh viện để đảm bảo không có tổn thương tiềm ẩn.
Chăm sóc và kiểm tra tại bệnh viện
Sau khi sơ cứu, dù nạn nhân có tỉnh táo hay không, họ vẫn cần được đưa đến bệnh viện để kiểm tra toàn diện. Các bác sĩ có thể sẽ tiến hành một loạt kiểm tra như xét nghiệm máu, đo điện tâm đồ và có thể yêu cầu chụp chiếu để đánh giá mức độ tổn thương bên trong, nhất là khi nạn nhân bị ngã từ trên cao. Những thông tin từ quá trình khám này sẽ giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất, hạn chế di chứng lâu dài.
Một số lưu ý trong quá trình sơ cứu người bị điện giật
Khi sơ cứu người bị điện giật, điều quan trọng nhất là phải thực hiện đúng phương pháp để không gây ra các sai lầm có thể ảnh hưởng đến tính mạng của nạn nhân. Đánh giá tình trạng của người bị nạn là bước quyết định giúp bạn lựa chọn phương pháp sơ cứu hiệu quả và cung cấp thông tin chính xác cho nhân viên y tế khi họ có mặt. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng bạn cần biết khi sơ cứu người bị điện giật.
Kiểm tra hơi thở và dấu hiệu ngừng tim
Bạn cần nhanh chóng quan sát lồng ngực và lắng nghe hơi thở của nạn nhân bằng cách ghé sát tai vào gần miệng và mũi. Nếu nhận thấy nạn nhân ngừng thở, ngay lập tức tiến hành hô hấp nhân tạo (hà hơi thổi ngạt). Trường hợp nạn nhân ngừng tim, bạn cần kết hợp hà hơi thổi ngạt và ép tim ngoài lồng ngực (hồi sức tim phổi - CPR).
Hô hấp nhân tạo: Đối với người lớn, thổi hơi vào mũi hoặc miệng với tần suất 10-12 lần mỗi phút. Với trẻ nhỏ, nhẹ nhàng áp miệng trùm lên cả miệng và mũi của trẻ hoặc chỉ thổi hơi vào mũi. Thực hiện thổi ngạt hai lần, mỗi lần kéo dài một giây, đảm bảo lồng ngực phồng lên.
Cách thực hiện hồi sức tim phổi (CPR)
- Ép tim ngoài lồng ngực: Tần suất khoảng 100-120 lần/phút. Đặt đúng vị trí ép tim tại 1/2 dưới xương ức, dùng gót bàn tay ép xuống và duỗi thẳng khuỷu tay. Tiến hành một chu kỳ gồm 30 lần ép tim và 2 lần thổi ngạt.
- Với trẻ em: Đặt hai ngón tay ở giữa vùng ngực, ép xuống khoảng 1/3 đến 1/2 chiều sâu ngực trẻ, sau đó tiếp tục thổi ngạt 2 lần và lặp lại chu kỳ 30 lần ép tim - 2 lần thổi ngạt.
Lưu ý: Khi thực hiện CPR, đảm bảo cho ngực nạn nhân nở hoàn toàn sau mỗi lần ép và hạn chế thời gian tạm dừng không quá 10 giây. Nếu trẻ bắt đầu tự thở, ngưng ngay việc ép tim để tránh gây tổn thương cho trẻ.
Lưu ý quan trọng khác khi sơ cứu
- Không thoa dầu, cạo gió, hay đổ nước vào người nạn nhân, đặc biệt khi họ bị bỏng.
- Giữ ấm cho nạn nhân bằng cách dùng vải sạch hoặc băng gạc để phủ lên các vết thương.
- Gọi cấp cứu ngay lập tức khi bạn vừa tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện, đừng chờ đợi cho đến khi bạn tự sơ cứu xong. Nếu có nhiều người xung quanh, hãy nhờ một người khác gọi cấp cứu trong khi bạn sơ cứu nạn nhân.
Việc sơ cứu kịp thời và đúng cách có thể tăng khả năng sống sót và giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm cho nạn nhân. Tuy nhiên, cần nhớ rằng các nhân viên y tế chuyên nghiệp có đầy đủ trang thiết bị và chuyên môn hơn để đảm bảo sự an toàn cho nạn nhân. Do đó, hãy luôn ưu tiên gọi cấp cứu trước khi bắt đầu quá trình sơ cứu.
Cách phòng ngừa điện giật hiệu quả
Trong xã hội hiện đại, điện đã trở thành một nguồn năng lượng không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, việc sử dụng điện an toàn là điều vô cùng quan trọng để tránh những tai nạn nguy hiểm liên quan đến điện. Dưới đây là những biện pháp cần thiết để phòng ngừa điện giật một cách hiệu quả:
- Không sử dụng dây nối điện bị hư hỏng
- Không sử dụng các thiết bị điện bị lỗi
- Rút phích cắm đúng cách
- Không sử dụng quá tải ổ cắm điện
- Tránh sử dụng thiết bị điện ở nơi ẩm ướt
- Không chạm vào thiết bị điện khi tay còn ướt
- Tắt nguồn điện trước khi thay đèn hoặc sửa chữa thiết bị điện
- Không dùng nước để dập tắt thiết bị điện bị cháy
- Không sử dụng thiết bị điện kém chất lượng, không rõ nguồn gốc
Việc biết khi bị điện giật cần làm gì sẽ giúp bạn tự tin hơn trong những tình huống khẩn cấp và có thể cứu sống nạn nhân trong gang tấc. Hãy luôn ghi nhớ các biện pháp sơ cứu và gọi cấp cứu ngay lập tức khi phát hiện sự cố liên quan đến điện giật. Sự chuẩn bị sẵn sàng và hiểu biết đúng đắn là cách tốt nhất để bảo vệ bạn và những người xung quanh khỏi nguy cơ tai nạn điện.