Khúc côn cầu là gì? Tìm hiểu chi tiết luật chơi khúc côn cầu

Khúc côn cầu là môn thể thao đầy kịch tính, đòi hỏi sự nhanh nhẹn và chiến thuật tốt. Hiểu rõ luật chơi khúc côn cầu không chỉ giúp bạn chơi hiệu quả mà còn tăng thêm sự hào hứng khi theo dõi các trận đấu. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về luật chơi khúc côn cầu ngay sau đây!

Khúc côn cầu là gì?

Môn khúc côn cầu, được gọi bằng tiếng Anh là 'hockey', là một môn thể thao đối kháng với sự tham gia của hai đội thi đấu. Người chơi sẽ sử dụng gậy chuyên dụng để điều khiển quả bóng hoặc đĩa tròn cứng vào khung thành của đội đối thủ.

Tên gọi 'khúc côn cầu' hoặc 'hockey' là cách gọi chung cho môn thể thao này. Tuy nhiên, tùy vào mặt sân thi đấu, tên gọi có thể thay đổi. Chẳng hạn, khi thi đấu trên mặt sân băng, môn này được gọi là khúc côn cầu trên băng (ice hockey). 

luật chơi khúc côn cầu 1

Nếu chơi trên sân cỏ, nó sẽ được biết đến là khúc côn cầu trên cỏ. Mỗi loại khúc côn cầu đều có những đặc điểm thú vị riêng, và sự phổ biến của các loại này phụ thuộc vào điều kiện khí hậu của từng khu vực.

Nhìn chung, khúc côn cầu rất phổ biến ở các quốc gia châu Âu, đặc biệt là các nước thuộc khối thịnh vượng chung Anh. 

Là một môn thể thao đồng đội với tính cạnh tranh cao, khúc côn cầu luôn mang đến những trận đấu kịch tính, thu hút khán giả không thể rời mắt và giữ được sự tập trung cao độ.

Lịch sử ra đời của khúc côn cầu như thế nào?

Về nguồn gốc của khúc côn cầu, hiện không có tài liệu cụ thể hay bằng chứng xác định ai là người phát minh ra môn thể thao này. Tuy nhiên, có thể suy đoán về nguồn gốc của nó thông qua các dụng cụ sử dụng trong khúc côn cầu:

Các môn thể thao sử dụng gậy có đầu cong đã xuất hiện từ rất lâu đời trong nhiều nền văn hóa khác nhau. Cụ thể, vào năm 1272 TCN, ở Ireland, đã tồn tại một trò chơi tương tự gọi là Hurling. 

Trong khi đó, vào khoảng năm 600 TCN, tại Hy Lạp cổ đại, người ta đã phát hiện dấu tích của trò kerhtízein, sử dụng những vật dụng có hình dáng như sừng. Ngoài ra, tại vùng Nội Mông, người dân tộc Daur đã chơi một trò chơi có tên beikou, tương tự như khúc côn cầu trên cỏ, trong suốt hơn 1000 năm.

luật chơi khúc côn cầu 2

Vào thời trung cổ, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy bằng chứng cụ thể về các trò chơi gần giống với khúc côn cầu ngày nay. Đặc biệt, vào năm 1527, chính phủ Ireland đã ban hành luật Galway cấm các trò chơi liên quan đến bóng và sử dụng gậy có hình dạng móc câu.

Đến thế kỷ 19, các môn thể thao đã được phân loại rõ ràng hơn và các tổ chức thể thao quốc gia, quốc tế đã thiết lập những quy định cụ thể nhằm chuẩn hóa các môn thi đấu. 

Trong giai đoạn này, khúc côn cầu trên băng được phát triển dựa trên nền tảng của khúc côn cầu trên cỏ để thích nghi với điều kiện khí hậu ở Mỹ và Canada. Dần dần, ice hockey ngày càng trở nên phổ biến và được yêu thích tại các khu vực châu Âu có mùa đông lạnh và nhiều băng tuyết.

Các loại khúc côn cầu phổ biến hiện nay

Nếu bạn nghĩ rằng khúc côn cầu chỉ có hai loại chính là khúc côn cầu trên cỏ và khúc côn cầu trên băng (ice hockey), thì đó chưa phải là toàn bộ. Thực tế, khúc côn cầu bao gồm nhiều biến thể khác nhau, và việc hiểu rõ từng loại sẽ giúp bạn có cái nhìn đầy đủ hơn về môn thể thao này.

Bandy

Bandy là một dạng khúc côn cầu được chơi trên bề mặt băng ngoài trời. Kích thước sân của bandy tương đương với sân bóng đá, và môn này áp dụng luật lệ tương tự như trong bóng đá. Trò chơi này thường được tổ chức trên các sân băng lớn ngoài trời, mang đến không khí thi đấu sôi động và hấp dẫn.

Hiện nay, bandy rất phổ biến ở Thụy Điển và Nga, nơi nó được coi là môn thể thao chuyên nghiệp. Đặc biệt, ở Nga, bandy được công nhận là môn thể thao quốc gia, vì vậy đôi khi nó còn được gọi là 'khúc côn cầu Nga.' 

luật chơi khúc côn cầu 3

Sự phát triển mạnh mẽ của bandy còn thể hiện qua sự hiện diện của Liên đoàn Quốc tế FIB và các giải đấu lớn như Bandy World Championship, tổ chức từ năm 1957, và Women’s Bandy World Championship, bắt đầu từ năm 2004. Điều này cho thấy bandy không chỉ là trò chơi giải trí mà còn là môn thể thao mang tầm cỡ quốc tế.

Khúc côn cầu trên cỏ

Một biến thể khác của khúc côn cầu là khúc côn cầu trên cỏ, hay còn gọi là field hockey. Môn thể thao này có thể chơi trên sân cỏ tự nhiên, cỏ nhân tạo, hoặc thậm chí là bề mặt sỏi. Nếu bạn có một khu vườn đủ rộng và bằng phẳng, bạn cũng có thể tổ chức một trận đấu khúc côn cầu trên cỏ ngay tại nhà, tạo điều kiện cho mọi người trải nghiệm.

So với bandy, khúc côn cầu trên cỏ có các quy định khắt khe hơn về luật chơi, bóng thi đấu và gậy côn cầu. Các quy định này được thiết kế nhằm bảo vệ an toàn tối đa cho người chơi và khán giả khi theo dõi các trận đấu. Môn thể thao này đặc biệt phổ biến ở Úc, New Zealand, một số nước châu Âu và Nam Phi. 

Liên đoàn Quốc tế FIH là cơ quan quản lý các hoạt động thi đấu quốc tế của field hockey, và hàng năm, các giải đấu dành cho các đội nam, nữ, và hỗn hợp đều được tổ chức. 

Một điểm đặc biệt của field hockey là tất cả các gậy thi đấu đều được thiết kế dành cho người thuận tay phải, và gậy dành cho người thuận tay trái không được phép sử dụng trên sân.

Khúc côn cầu trên băng

Khúc côn cầu trên băng (ice hockey) là một biến thể khác của khúc côn cầu, xuất hiện muộn hơn so với khúc côn cầu trên cỏ. Môn thể thao này phổ biến tại Canada và Hoa Kỳ, những nơi có mùa đông khắc nghiệt và nhiều băng tuyết, không phù hợp cho các môn thể thao ngoài trời vào mùa đông. 

Vì vậy, ice hockey được phát triển trên sân băng trong nhà, kế thừa những quy định cơ bản của khúc côn cầu truyền thống nhưng điều chỉnh để phù hợp với điều kiện thi đấu trên băng.

luật chơi khúc côn cầu 4

Người chơi ice hockey cần trang bị giày trượt băng và thi đấu với quả bóng có dạng đĩa (gọi là puck) làm từ cao su lưu hóa để có độ bền cao. Mức độ chuyên nghiệp và phổ biến của ice hockey được thể hiện qua các giải đấu quốc tế lớn do Liên đoàn Quốc tế IIHF tổ chức. 

Các giải đấu này không chỉ mang lại tính cạnh tranh cao mà còn thu hút đông đảo người hâm mộ trên khắp thế giới, đặc biệt là ở những quốc gia có mùa đông lạnh.

Khúc côn cầu Quad

Khúc côn cầu Quad là một biến thể khác của khúc côn cầu trên băng, nhưng có sự thay đổi về cách thức di chuyển của người chơi. Thay vì sử dụng giày trượt băng, người chơi khúc côn Quad sử dụng giày trượt patin với 4 bánh xe được xếp thành hai hàng ngang. 

Kiểu thiết kế này giúp người chơi có sự cân bằng tốt hơn và dễ dàng điều chỉnh hướng di chuyển. Mặc dù không phổ biến bằng ice hockey, khúc côn Quad vẫn mang lại những trải nghiệm thú vị và thử thách cho người chơi.

Khúc côn cầu trên băng có luật chơi ra sao?

Khúc côn cầu trên băng, hay còn gọi là ice hockey, có mức độ phổ biến vượt trội so với các biến thể khác, và các giải đấu của môn thể thao này cũng được tổ chức với quy mô và tính chất chuyên nghiệp cao hơn. Vậy, bạn đã biết luật chơi của ice hockey chưa?

luật chơi khúc côn cầu 5

Điều kiện và dụng cụ thi đấu

Để thi đấu ice hockey, cần đảm bảo các điều kiện và trang bị cần thiết sau:

  • Sân thi đấu: Sân băng tiêu chuẩn có kích thước dài 61m và rộng 30m, được chia thành 3 khu vực chính: Phòng thủ, Trung lập, và Tấn công, giúp các đội có chiến thuật phòng ngự và tấn công rõ ràng.
  • Puck (quả đĩa): Thay vì dùng bóng như nhiều môn thể thao khác, ice hockey sử dụng một đĩa tròn làm từ cao su lưu hóa, được gọi là "puck," với đường kính khoảng 3 inch. Trước khi bắt đầu trận đấu, puck sẽ được giữ lạnh để đảm bảo độ trơn và giảm ma sát trên mặt băng, giúp trận đấu diễn ra với tốc độ cao nhất.
  • Gậy thi đấu: Gậy sử dụng trong ice hockey thường làm từ gỗ và có thiết kế dạng chữ L, giúp người chơi dễ dàng điều khiển puck và thực hiện các cú đánh chính xác.
  • Trang phục bảo hộ: Người chơi phải đội mũ bảo hiểm, mặc áo bảo hộ và giáp vai để bảo vệ cơ thể khỏi những va chạm mạnh, giúp giảm thiểu rủi ro chấn thương trong suốt trận đấu.

Luật thi đấu Ice Hockey

  • Số lượng đội và cầu thủ: Mỗi trận đấu gồm 2 đội với số lượng thành viên tối đa là 20 người mỗi đội. Tuy nhiên, chỉ có 6 cầu thủ tham gia thi đấu trên sân cùng lúc, bao gồm 1 thủ môn và 5 cầu thủ thi đấu chính thức.
  • Thay người: Ice hockey cho phép thay người không giới hạn, giúp đội duy trì thể lực và chiến thuật trong suốt trận đấu.
  • Thời gian thi đấu: Trận đấu được chia thành 3 hiệp, mỗi hiệp kéo dài 20 phút. Giữa các hiệp có khoảng thời gian nghỉ 15 phút để cầu thủ hồi phục và chuẩn bị cho hiệp tiếp theo.
  • Các quy định và luật: Ice hockey áp dụng một số quy tắc tương tự như bóng đá, chẳng hạn như luật việt vị và loạt sút luân lưu trong trường hợp hòa.
  • Cách tính điểm: Kết quả trận đấu không chỉ dựa vào số bàn thắng mà còn tính theo số điểm ghi được qua các hiệp. Nếu một đội giành chiến thắng trong thời gian thi đấu chính thức, họ nhận 3 điểm. Nếu thắng trong hiệp phụ, đội sẽ nhận 2 điểm, và đội thua nhận 1 điểm.

luật chơi khúc côn cầu 6

Đặc điểm và yêu cầu về Ice Hockey

Ice hockey là môn thể thao có tính đối kháng cao, đòi hỏi tốc độ và kỹ thuật. Việc di chuyển trên băng giúp người chơi có thể tăng tốc nhanh chóng, tạo ra những pha tấn công mạnh mẽ và bất ngờ. 

Chính vì vậy, ice hockey được xem là một trong những môn thể thao có tốc độ cao và nguy hiểm nhất. Để chơi môn này, người chơi cần có thể lực tốt, sự nhanh nhẹn và kỹ năng điều khiển tốt để thực hiện các chiến thuật tấn công và phòng thủ một cách hiệu quả.

Việc nắm vững luật chơi khúc côn cầu giúp bạn tự tin hơn khi tham gia hoặc cổ vũ cho các trận đấu. Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích, giúp bạn có trải nghiệm thú vị hơn với môn thể thao này.