Bóng chuyền hơi là một môn thể thao phổ biến và phù hợp với mọi lứa tuổi. Để chơi tốt và đúng luật, việc nắm rõ các quy định cơ bản là rất quan trọng. Hãy cùng tìm hiểu luật chơi bóng chuyền hơi qua bài viết này.
Sân thi đấu bóng chuyền hơi có dạng hình chữ nhật, kích thước chiều dài là 12m và chiều rộng là 6m. Xung quanh sân cần có khoảng trống ít nhất 5m không có vật cản, và khoảng không gian trên sân phải đảm bảo ít nhất 5m tính từ mặt sân trở lên cũng không có vật cản.
Mặt sân phải phẳng, mịn, và không có bất kỳ vật gì có thể gây thương tích; đồng thời, mặt sân không được trơn trượt hay gồ ghề.
Các vạch giới hạn của sân có độ rộng 5cm và phải có màu sắc khác biệt so với mặt sân để dễ nhận diện.
Đường giữa sân là đường nối hai điểm trung tâm của hai đường biên dọc.
Đường hạn chế là đường kẻ song song với đường giữa sân, cách trục giữa của đường giữa sân 2m.
Vạch phát bóng và khu vực phát bóng nằm ở hai đầu sân; mỗi bên sẽ có hai vạch phát bóng, mỗi vạch dài 20cm và cách đường biên dọc 25cm.
Vạch phát bóng và khu vực phát bóng nằm ở hai đầu sân; mỗi bên sẽ có hai vạch phát bóng, mỗi vạch dài 20cm và cách đường biên dọc 25cm.
Lưới có chiều dài 7m và rộng 1m, được căng ngang qua phần giữa sân. Màu sắc của lưới thường tối màu, với mắt lưới có kích thước 10 x 10cm.
Cọc giới hạn (ăng ten) là hai cọc dài 1,8m, đường kính 1cm, làm từ chất liệu dẻo bền, được sơn xen kẽ các đoạn màu trắng và đỏ dài 10cm.
Chiều cao lưới đối với nam là 2m20, còn đối với nữ là 2m, đo từ phần giữa sân. Hai đầu lưới phải ngang bằng và không được cao hơn giữa lưới quá 2cm.
Hai cột lưới có chiều cao 2m25, có bề mặt nhẵn và tròn, có thể điều chỉnh được độ cao khi căng lưới.
Quả bóng có hình dạng cầu tròn và làm từ chất liệu nhựa mềm.
Màu sắc của bóng chuyền hơi là màu vàng đồng nhất.
Chu vi bóng dao động từ 80 đến 83cm.
Trọng lượng bóng nằm trong khoảng 100 - 120gr.
Độ nảy của bóng được kiểm tra bằng cách nâng bóng lên 1m từ mặt sân, sau khi thả tự do, bóng nảy lên đến đỉnh 40cm từ mặt sân.
Chu vi bóng dao động từ 80 đến 83cm.
Trọng lượng bóng nằm trong khoảng 100 - 120gr.
Độ nảy của bóng được kiểm tra bằng cách nâng bóng lên 1m từ mặt sân, sau khi thả tự do, bóng nảy lên đến đỉnh 40cm từ mặt sân.
Mỗi đội tham gia thi đấu bóng chuyền hơi được phép có tối đa 10 vận động viên, kèm theo 1 huấn luyện viên và 1 lãnh đội để hỗ trợ công tác quản lý đội. Trong số đó, chỉ 5 vận động viên được phép thi đấu chính thức trên sân trong mỗi trận. Điều này nhằm đảm bảo sự cân đối và phù hợp với quy mô của sân thi đấu cũng như tính chất của trận đấu.
Các vận động viên chỉ được phép thi đấu nếu đã được đăng ký chính thức trong danh sách tham dự giải đấu. Danh sách này phải được ghi rõ ràng trong biên bản thi đấu trước khi trận đấu bắt đầu. Điều này giúp đảm bảo tính công bằng và minh bạch cho mọi đội tham gia, tránh các trường hợp vi phạm luật lệ về nhân sự.
Trong trường hợp đội trưởng trên sân phải rời sân (do chấn thương, thay người, hoặc lý do khác), huấn luyện viên hoặc đội trưởng sẽ phải chỉ định một vận động viên khác đang thi đấu trên sân để tạm thời đảm nhận vai trò đội trưởng. Việc này nhằm duy trì sự ổn định và tinh thần của đội trong suốt trận đấu.
Các vận động viên chỉ được phép thi đấu nếu đã được đăng ký chính thức trong danh sách tham dự giải đấu. Danh sách này phải được ghi rõ ràng trong biên bản thi đấu trước khi trận đấu bắt đầu. Điều này giúp đảm bảo tính công bằng và minh bạch cho mọi đội tham gia, tránh các trường hợp vi phạm luật lệ về nhân sự.
Trong trường hợp đội trưởng trên sân phải rời sân (do chấn thương, thay người, hoặc lý do khác), huấn luyện viên hoặc đội trưởng sẽ phải chỉ định một vận động viên khác đang thi đấu trên sân để tạm thời đảm nhận vai trò đội trưởng. Việc này nhằm duy trì sự ổn định và tinh thần của đội trong suốt trận đấu.
Trang phục thi đấu của các vận động viên phải được thiết kế đồng nhất, có cùng màu sắc để dễ dàng phân biệt với đội đối phương và tạo sự đoàn kết trong đội. Hơn nữa, trang phục phải luôn được giữ sạch sẽ để đảm bảo vẻ chuyên nghiệp và giữ gìn hình ảnh của giải đấu.
Các vận động viên không được phép mang giày có đế cứng khi thi đấu vì điều này có thể gây nguy hiểm cho bản thân và các đối thủ khác trên sân. Giày phải là loại giày thể thao có đế mềm, giúp tạo độ bám tốt và giảm nguy cơ chấn thương khi di chuyển.
Mỗi vận động viên sẽ có một số áo riêng biệt, được in từ 1 đến 10. Số áo phải được in rõ ràng, với số áo trước ngực cao ít nhất 10cm và số áo sau lưng cao tối thiểu 15cm. Độ rộng của nét chữ phải đạt 2cm để đảm bảo dễ dàng nhận diện từ xa, giúp trọng tài và khán giả theo dõi trận đấu thuận lợi hơn.
Cả huấn luyện viên và các vận động viên phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định và luật lệ thi đấu do ban tổ chức đặt ra. Mọi quyết định của trọng tài đều cần được chấp hành với tinh thần thể thao và đạo đức cao thượng, nhằm duy trì sự công bằng và văn minh cho trận đấu.
Huấn luyện viên và vận động viên phải luôn tôn trọng trọng tài cũng như đối thủ thi đấu. Điều này không chỉ thể hiện tinh thần thể thao mà còn giúp duy trì sự hòa hợp và tinh thần fair play trong suốt giải đấu.
Huấn luyện viên và vận động viên phải luôn tôn trọng trọng tài cũng như đối thủ thi đấu. Điều này không chỉ thể hiện tinh thần thể thao mà còn giúp duy trì sự hòa hợp và tinh thần fair play trong suốt giải đấu.
Trước mỗi trận đấu, huấn luyện viên phải chuẩn bị đầy đủ thông tin về tên và số áo của các vận động viên, sau đó đăng ký thông tin này vào biên bản thi đấu và ký tên xác nhận. Việc này nhằm đảm bảo mọi thông tin được công khai, minh bạch và dễ kiểm tra trong suốt quá trình diễn ra giải đấu.
Sau khi trận đấu kết thúc, đội trưởng của hai đội cần ký vào biên bản để xác nhận kết quả chính thức của trận đấu. Đây là bước cuối cùng nhằm đảm bảo rằng kết quả đã được ghi nhận chính xác và có sự đồng thuận từ cả hai bên, tránh các tranh cãi không đáng có sau trận đấu.
Ở hiệp đầu tiên và hiệp quyết định, trọng tài sẽ yêu cầu đội trưởng của hai đội rút thăm để quyết định chọn sân hoặc quyền phát bóng.
Thời gian nghỉ giữa hiệp 1 và hiệp 2 là 3 phút, trong khi thời gian nghỉ giữa hiệp 2 và hiệp 3 là 5 phút. Sau khi kết thúc hiệp 1, hai đội sẽ đổi sân.
Trong hiệp quyết định, khi một đội đạt được 8 điểm trước, hai đội sẽ đổi sân nhưng không được nghỉ hoặc nghe chỉ đạo từ huấn luyện viên.
Nếu có vận động viên bị chấn thương trên sân, trọng tài chính sẽ thổi còi tạm dừng trận đấu để tiến hành thay người.
Trong trường hợp trận đấu bị tạm dừng do mất điện hoặc mưa bão, nếu trận đấu được tiếp tục trong vòng hai giờ tại cùng sân, điểm số và vị trí đội hình trước khi dừng trận sẽ được giữ nguyên.
Thời gian nghỉ giữa hiệp 1 và hiệp 2 là 3 phút, trong khi thời gian nghỉ giữa hiệp 2 và hiệp 3 là 5 phút. Sau khi kết thúc hiệp 1, hai đội sẽ đổi sân.
Trong hiệp quyết định, khi một đội đạt được 8 điểm trước, hai đội sẽ đổi sân nhưng không được nghỉ hoặc nghe chỉ đạo từ huấn luyện viên.
Nếu có vận động viên bị chấn thương trên sân, trọng tài chính sẽ thổi còi tạm dừng trận đấu để tiến hành thay người.
Trong trường hợp trận đấu bị tạm dừng do mất điện hoặc mưa bão, nếu trận đấu được tiếp tục trong vòng hai giờ tại cùng sân, điểm số và vị trí đội hình trước khi dừng trận sẽ được giữ nguyên.
Đội hình thi đấu của mỗi đội bao gồm ba người ở hàng trước và hai người ở hàng sau. Hàng trước: vị trí bên phải là số 2, bên trái là số 4, và ở giữa là số 3. Hàng sau: bên phải là số 1, bên trái là số 5.
Sau khi phát bóng, các vận động viên có thể di chuyển đến bất kỳ vị trí nào trên sân mà không vi phạm luật.
Đội hình thi đấu chỉ có thể thay đổi vào đầu mỗi hiệp. Các vận động viên đã được đăng ký trong biên bản có thể được đưa vào đội hình thi đấu mới.
Mỗi đội có quyền yêu cầu hội ý hai lần trong mỗi hiệp, với thời gian mỗi lần là 1 phút. Chỉ khi bóng chết, huấn luyện viên và đội trưởng mới được phép xin trọng tài cho hội ý.
Trọng tài không cho phép một đội hội ý quá 2 lần trong cùng một hiệp. Nếu đội cố gắng yêu cầu lần thứ 3, trọng tài sẽ từ chối và đưa ra cảnh cáo. Nếu lỗi này tái diễn trong cùng một hiệp, đội phạm lỗi sẽ bị phạt mất quyền phát bóng (nếu đang phát) và đối thủ sẽ được điểm.
Trong thời gian hội ý, các vận động viên có thể ra khỏi sân để nghe chỉ đạo từ huấn luyện viên.
Mỗi đội được phép thay người tối đa 5 lần trong mỗi hiệp. Mỗi lần thay người (khi bóng chết), một vận động viên vào sân thay cho một vận động viên ra sân sẽ được tính là 1 lần thay người.
Khi thay người, huấn luyện viên không được phép chỉ đạo trên sân. Nếu đội muốn thay người nhưng chưa qua một pha đấu, thì không được thay người tiếp.
Vận động viên chính thức có tên trong đội hình thi đấu của hiệp chỉ được thay ra sân một lần. Nếu vận động viên chính thức đã ra sân và muốn trở lại, thì phải thay đúng vị trí của vận động viên đã thay ra.
Vận động viên chính thức có tên trong đội hình thi đấu của hiệp chỉ được thay ra sân một lần. Nếu vận động viên chính thức đã ra sân và muốn trở lại, thì phải thay đúng vị trí của vận động viên đã thay ra.
Trong mỗi hiệp, một vận động viên dự bị chỉ được phép vào sân một lần để thay cho bất kỳ vận động viên chính thức nào. Trong cùng hiệp, vận động viên dự bị này chỉ được thay đúng vị trí vận động viên chính thức đã ra sân.
Khi trọng tài cho phép thay người, vận động viên thay vào phải sẵn sàng ở khu vực 2m. Nếu không sẵn sàng vào sân, đội đó sẽ bị phạt mất một lần hội ý.
Được điểm: Đội đang phát bóng hoặc đội đỡ phát bóng thắng một pha bóng sẽ ghi được 1 điểm.
Thắng 1 hiệp: Đội nào đạt được 25 điểm và hơn đối phương ít nhất 2 điểm sẽ thắng hiệp đó. Ở hiệp quyết định, đội nào đạt 15 điểm và hơn đối phương ít nhất 2 điểm sẽ thắng hiệp này.
Thắng 1 trận: Đội nào thắng trước 2 hiệp sẽ giành chiến thắng chung cuộc.
Nếu một đội đến sân không đúng giờ thi đấu mà không có lý do chính đáng, đội đó sẽ bị xử thua, và đội đối phương sẽ thắng trận với tỉ số 2:0 và mỗi hiệp là 25:0.
Lỗi phát bóng
Sau khi trọng tài thổi còi, người phát bóng phải thực hiện cú phát trong vòng 8 giây. Nếu bóng rơi xuống đất mà không chạm người phát, trọng tài cho phát lại trong thời gian quy định.
Đội phát bóng không được che chắn cản trở tầm nhìn đối phương để đảm bảo họ có thể quan sát người phát và đường bay của bóng.
Đội nhận bóng không được đập bóng ngay mà phải có ít nhất một lần chạm bóng trước.
Đội nhận bóng không được đập bóng ngay mà phải có ít nhất một lần chạm bóng trước.
Lỗi về đánh bóng
Vận động viên có thể dùng bất kỳ bộ phận nào của cơ thể để chạm bóng, miễn là cùng một động tác và một lần dùng lực.
Bóng không được giữ quá lâu trên người trước khi đánh đi; nếu không, sẽ phạm lỗi dính bóng.
Khi nhiều vận động viên cùng chạm bóng, chỉ tính là một lần chạm. Người đã chạm bóng không được đánh ngay lần nữa.
Hai lỗi phổ biến:
Đập bóng bằng hai tay đứng trên sân (vồ bóng).
Đệm bóng hai tay không thành khối, tay chuyển động khác nhau.
Đội chạm bóng 4 lần liên tiếp (trừ chắn bóng) sẽ phạm lỗi.
Lỗi về bóng bay sang sân đối phương
Bóng chạm vào cọc giới hạn, lưới ăngten, dây căng lưới, hoặc bất kỳ vật ngoài sân đều tính là bóng ngoài.
Bóng có thể chạm lưới khi qua sân đối phương, và nếu bóng chưa chạm đất, vận động viên khác có thể tiếp tục đánh.
Bóng qua lưới phải nằm trong giới hạn giữa hai cọc ăngten và đường kéo dài của chúng.