Thiếu máu não nên làm gì để ngăn ngừa biến chứng đột quỵ?

Thiếu máu não là một tình trạng nguy hiểm, không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể mà còn đe dọa khả năng hoạt động của não bộ – cơ quan quan trọng nhất của cơ thể. Việc phát hiện và điều trị kịp thời thiếu máu lên não sẽ giúp ngăn ngừa nhiều biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ hay suy giảm trí nhớ. Vậy thiếu máu não nên làm gì để cải thiện tình trạng này? Hãy cùng tìm hiểu những phương pháp hiệu quả và các biện pháp phòng ngừa qua bài viết dưới đây.

Nguyên nhân bị thiếu máu não

Thiếu máu lên não là một trong những tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Điều đáng lo ngại là nhiều người mắc bệnh nhưng chưa hiểu rõ về mức độ nghiêm trọng của nó, từ đó không có biện pháp kiểm soát và điều trị đúng đắn. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, thiếu máu lên não là một trong ba nguyên nhân hàng đầu gây tử vong, chỉ đứng sau bệnh ung thư và tim mạch.

Tình trạng thiếu máu lên não xảy ra khi lượng máu cung cấp oxy và dưỡng chất cho não không đủ để đáp ứng nhu cầu hoạt động của các tế bào thần kinh. Dù não chỉ chiếm một phần nhỏ trong cơ thể, nhưng nó tiêu thụ đến 20% lượng oxy. Nếu thiếu oxy trong vài giây, các mô não đã bị ảnh hưởng. Và nếu kéo dài trong khoảng 4 phút, tế bào thần kinh sẽ chết dần, không thể hồi phục, gây tổn hại nghiêm trọng đến chức năng não bộ.

Triệu chứng của thiếu máu não 

Thiếu máu não là một tình trạng mà não bộ không nhận đủ lượng máu và oxy cần thiết để duy trì hoạt động. Tình trạng này có thể dẫn đến nhiều triệu chứng và nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, bao gồm đột quỵ và tử vong.

Các triệu chứng thiếu máu não có thể thay đổi từ nhẹ đến nặng và thường xuất hiện trong một khoảng thời gian ngắn (từ vài giây đến vài phút). Khi xuất hiện tạm thời và tự hết, các triệu chứng này được gọi là thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA). Tuy nhiên, nếu tình trạng thiếu máu não kéo dài, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng và vĩnh viễn, bao gồm:

• Suy nhược cơ thể: Tình trạng suy nhược có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên cơ thể.
• Mất cảm giác: Người bệnh có thể mất hoàn toàn cảm giác ở một bên hoặc cả hai bên cơ thể.
• Mất phương hướng và nhầm lẫn: Người bệnh thường xuyên mất phương hướng và nhầm lẫn với các vấn đề đơn giản trong cuộc sống hàng ngày.
• Giảm thị lực: Sự thay đổi hoặc giảm thị lực có thể xảy ra ở một hoặc cả hai mắt.
• Nhìn đôi: Hiện tượng nhìn đôi thường xảy ra khi mắt bị lệch hoặc không tập trung vào cùng một vật thể, dẫn đến việc nhìn thấy hai hình ảnh khác nhau.
• Nói lắp bắp: Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc nói chuyện, thường xuyên nói lắp bắp.
• Mất hoặc giảm ý thức: Thiếu máu não có thể gây mất hoặc giảm ý thức, dẫn đến tình trạng choáng váng, ngất xỉu.
• Suy giảm khả năng phối hợp và giữ thăng bằng: Người bệnh gặp khó khăn trong việc duy trì thăng bằng và phối hợp các hoạt động thể chất.
• Đau đầu, chóng mặt và hoa mắt: Đây là những triệu chứng phổ biến của thiếu máu não và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác.

Bệnh thiếu máu não có nguy hiểm không?

Thiếu máu não là một bệnh lý nguy hiểm và có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, bao gồm tử vong. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thiếu máu lên não là nguyên nhân gây tử vong cao thứ ba, chỉ sau ung thư và bệnh tim mạch.

Não bộ tiêu thụ đến 20% lượng oxy trong cơ thể, vì vậy, chỉ cần 10 giây không nhận đủ lượng máu cần thiết, các tế bào não bắt đầu bị tổn thương. Nếu tình trạng thiếu máu kéo dài trong vài phút, các tế bào thần kinh sẽ bắt đầu chết dần, và những tổn thương này không thể hồi phục.

Thiếu máu não không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày mà còn là yếu tố hàng đầu dẫn đến đột quỵ. Ở Việt Nam, hàng năm có khoảng 200.000 ca đột quỵ, trong đó tỷ lệ tử vong lên đến 50%. Những người may mắn sống sót thường phải đối mặt với các di chứng nặng nề như mất giọng, suy giảm trí nhớ, hoặc thậm chí liệt toàn thân.

Mức độ nguy hiểm của thiếu máu não phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ thiếu máu và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Để giảm thiểu rủi ro và nguy hiểm, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là vô cùng quan trọng.

Phải làm gì khi bị thiếu máu lên não?

Khi phát hiện các dấu hiệu của thiếu máu lên não, việc điều trị và kiểm soát bệnh cần được tiến hành càng sớm càng tốt. Mặc dù chưa có phương pháp điều trị dứt điểm, việc sử dụng thuốc kết hợp với lối sống lành mạnh có thể giúp kiểm soát hiệu quả tình trạng bệnh.

Hiện nay, các loại thuốc điều trị thiếu máu lên não thường được sử dụng để tăng cường lưu lượng máu lên não và giảm triệu chứng của bệnh. Tuy nhiên, ngoài việc sử dụng thuốc, người bệnh cũng cần chú ý thay đổi lối sống và chế độ dinh dưỡng để cải thiện sức khỏe.

Chế độ ăn uống lành mạnh

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc nuôi dưỡng não bộ và hệ tuần hoàn. Người bị thiếu máu lên não cần bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết như:

• Sắt: Giúp thúc đẩy quá trình tạo máu và tăng cường chất lượng máu, nuôi dưỡng não và cơ thể. Các thực phẩm giàu sắt bao gồm thịt đỏ, gan, đậu hũ và các loại rau lá xanh.
• Omega-3: Hỗ trợ chức năng não bộ và tim mạch, có nhiều trong cá hồi, cá trích, và dầu cá.
• Nitrat: Tăng cường tuần hoàn máu, có trong cải bó xôi, rau diếp.
• Polyphenols: Giúp chống oxy hóa, bảo vệ các tế bào thần kinh, có trong trà xanh, ca cao, và các loại hạt.

Ngoài ra, người bệnh nên tránh các loại thực phẩm không tốt như đồ ăn nhanh, thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn và các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá.

Tập thể dục và vận động hàng ngày

Vận động thường xuyên là cách tốt nhất để tăng cường tuần hoàn máu, đặc biệt là lưu thông máu lên não. Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày cho các bài tập như đi bộ, đạp xe, yoga hoặc kéo giãn cơ thể sẽ giúp tăng cường sức khỏe tim mạch và cải thiện tình trạng thiếu máu lên não.

Nghỉ ngơi và hạn chế căng thẳng

Căng thẳng và stress là những yếu tố làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu máu lên não. Vì vậy, người bệnh cần chú ý nghỉ ngơi hợp lý, tránh làm việc quá sức và duy trì tâm trạng thoải mái. Đảm bảo giấc ngủ đủ và chất lượng, ngủ ít nhất 7-8 tiếng mỗi đêm và tránh thức khuya sẽ giúp cơ thể và não bộ được phục hồi.

Tuân thủ đúng chỉ định điều trị

Việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về sử dụng thuốc và các phương pháp điều trị khác là điều cần thiết để kiểm soát thiếu máu lên não. Bên cạnh đó, một số thực phẩm chức năng cũng có thể hỗ trợ quá trình lưu thông máu, nhưng cần sử dụng theo đúng liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Thiếu máu lên não có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ, suy giảm trí nhớ, và suy giảm chức năng não bộ. Vì thế, người bệnh cần thăm khám định kỳ để kiểm tra mức độ bệnh và phát hiện sớm các nguy cơ tiềm ẩn. Việc kiểm tra thường xuyên sẽ giúp điều chỉnh liệu trình điều trị kịp thời, từ đó ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm.

Cách phòng ngừa thiếu máu não

Thiếu máu lên não là tình trạng nghiêm trọng nhưng có thể được ngăn ngừa hiệu quả nếu bạn thực hiện các biện pháp phòng ngừa từ sớm. Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn giữ cho não bộ luôn khỏe mạnh và hạn chế tối đa nguy cơ bị thiếu máu não.

Giảm căng thẳng và hạn chế tiếp xúc với tác nhân tiêu cực

Căng thẳng, áp lực là những yếu tố tác động mạnh đến sức khỏe não bộ và tim mạch. Việc sống trong môi trường ô nhiễm như khói bụi, tiếng ồn hay tiếp xúc với quá nhiều thông tin tiêu cực sẽ khiến cơ thể dễ bị tổn thương. Để hạn chế điều này, bạn nên tìm cách thư giãn, quản lý căng thẳng và tạo không gian sống lành mạnh, tránh tiếp xúc với những yếu tố gây stress.

Ngủ đủ giấc và không gối đầu quá cao

Chất lượng giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng cho não bộ. Việc ngủ đủ giấc từ 7-8 giờ mỗi ngày sẽ giúp cơ thể phục hồi và hạn chế tình trạng thiếu oxy cho não. Ngoài ra, khi ngủ bạn không nên gối đầu quá cao để tránh làm cản trở quá trình lưu thông máu đến não, điều này có thể làm tăng nguy cơ thiếu máu não.

Hạn chế chất kích thích và rượu bia

Chất kích thích như cà phê, thuốc lá và rượu bia không chỉ ảnh hưởng đến hệ tim mạch mà còn làm giảm lượng oxy và máu lên não. Việc hạn chế hoặc loại bỏ hoàn toàn các chất kích thích này khỏi chế độ sinh hoạt hàng ngày sẽ giúp bạn bảo vệ não bộ và giảm nguy cơ mắc các bệnh về mạch máu não.

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dưỡng chất cho cơ thể và não bộ. Bạn nên bổ sung các thực phẩm giàu omega-3 (có trong cá hồi, hạt chia, quả óc chó), polyphenols (trong trà xanh, cacao, các loại quả mọng), nitrat (có trong rau xanh như rau bina, cải xoăn) vào chế độ ăn hàng ngày. Đồng thời, hãy hạn chế sử dụng các loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, chất béo bão hòa, thực phẩm chế biến sẵn để giảm nguy cơ gây tắc nghẽn mạch máu và hình thành cục máu đông.

Duy trì thói quen tập thể dục đều đặn

Tập thể dục thường xuyên giúp cơ thể tăng cường sức bền, cải thiện tuần hoàn máu và giảm nguy cơ các bệnh về tim mạch. Bạn nên dành ít nhất 30 phút mỗi ngày cho các hoạt động vận động nhẹ nhàng như đi bộ, chạy bộ, tập yoga hoặc đạp xe. Đối với người đã từng mắc bệnh thiếu máu não, việc tập thể dục đều đặn sẽ giúp ngăn ngừa tái phát.

Thăm khám sức khỏe định kỳ

Khám sức khỏe định kỳ giúp bạn theo dõi tình trạng sức khỏe tổng quát và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường về tim mạch và não bộ. Việc thăm khám định kỳ đặc biệt quan trọng với những người có nguy cơ cao như người cao tuổi, người mắc các bệnh về tim mạch, huyết áp cao hoặc bệnh lý cột sống. Bằng cách phát hiện và điều trị kịp thời, bạn sẽ giảm nguy cơ thiếu máu não và bảo vệ tốt hơn cho sức khỏe của mình.

Đối mặt với tình trạng thiếu máu não không phải là điều dễ dàng, nhưng nếu biết cách chăm sóc và áp dụng các biện pháp hợp lý, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát được căn bệnh này. Đừng chờ đến khi các biến chứng xuất hiện, hãy bắt đầu bảo vệ sức khỏe của mình từ hôm nay bằng cách thay đổi lối sống và chế độ dinh dưỡng lành mạnh. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào của thiếu máu não, hãy tìm đến bác sĩ ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời.